In een uitgebreid onderzoek geeft meer dan de helft van de verpleegkundigen van ziekenhuizen (54%) en verpleeghuizen (53%) aan onvoldoende tijd te hebben om medicatie te delen. MedEye deed dit onderzoek omtrent medicatieveiligheid tijdens het Nursing Experience Congres in december onder meer dan 500 verpleegkundigen.
Toediening geneesmiddel meest kritische moment
Meer dan 90% van diezelfde verpleegkundigen geeft aan regelmatig tot vaak gestoord te worden tijdens het medicatiedelen. Verstoringen tijdens het complexe proces van medicatiedelen kan leiden tot het maken van vergissingen. De toediening van een geneesmiddel is namelijk het meest kritische moment in het distributieproces, omdat hierna fouten alleen nog hersteld kunnen worden door een oplettende patiënt. In situaties waarin de patiënt niet in staat is fouten te herkennen en/of in te grijpen, vervalt deze laatste controle* bleek uit eerder onderzoek. Bijna driekwart van de ziekenhuisverpleegkundigen geeft dan ook aan weleens fouten te maken.
Toedienfouten nog steeds een probleem
In de zorg vormen toedienfouten van medicatie nog steeds een probleem. Andere medicatiefouten zoals transcriptie- en voorschrijffouten zijn sinds 1 januari 2014 gereduceerd doordat de richtlijn Elektronisch Voorschrijven in werking trad. Dat betekende dat zorgverleners en voorschrijvers van geneesmiddelen, zoals artsen, tandartsen, verloskundigen en verpleegkundigen, medicatie verplicht elektronisch moesten gaan voorschrijven. Toedienfouten zijn echter nog niet voldoende onder controle. Ondanks de introductie van het VMS thema High Risk, welk gericht is op de menselijke dubbele controle van risicovolle medicatie blijkt uit het onderzoek dat meer dan een kwart van de verpleegkundigen in ziekenhuizen en verpleeghuizen deze controle niet altijd uitvoert.
Stress tijdens toedienen
Uit het onderzoek bleek verder dat meer dan 65% van de verpleegkundigen stress ervaren tijdens het medicatiedelen. Eerder hield beroepsvereniging V&VN een enquête** onder ruim duizend verpleegkundigen waaruit bleek dat hoge werkdruk regelmatig leidt tot fouten. En dat het maken van een fout verpleegkundigen slapeloze nachten bezorgt, ook als de fout geen schade voor de patiënt opleverde. In een zojuist verschenen herhaalonderzoek*** onder bijna 17.000 leden van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland geeft 69% van de ondervraagden aan dat de werkdruk het afgelopen jaar nog hoger is geworden.
Fouten maken meestal bespreekbaar
Indien er een fout wordt gemaakt met de medicatie geeft 88% van alle verpleegkundigen aan dat dit wel bespreekbaar is in de organisatie. Het overgrote deel (> 80%) van de verpleegkundigen in ziekenhuizen en verpleeghuizen geven aan dat zij het fijn zouden vinden om een technologisch hulpmiddel te hebben dat hen ondersteunt bij het veilig delen van medicatie.
*1 Gossen SA, van den Bemt PMLA, Brouwers JRBJ. Fouten bij de toediening van geneesmiddelen. Pharm Weekbl 2001;136(38):1428-33. 2 van den Bemt PMLA, Egberts ACG. Drug-related problems: definitions and classification. Eur J Hospital Pharm Pract 2007;13(1):62-4
**https://zorgnu.avrotros.nl/uitzending/04-10-2016/gevolgen-van-een-hoge-werkdruk-verpleegkundigen/
***https://www.venvn.nl/Portals/1/Downloads/Rapport%20Arbeidsmarkt%202019.pdf